Би Солонгос хоол болон салат хийх тухай материал цуглуулаад байгаа билээ. Яагаад вэ гэвэл солонгос хоол маш амтлаг байдгаас гадна ихэвчлэн төрөл бүрийн ногоог амтлаж хийдэг учраас би тарисан болон тарихийг хүсэж байгаа ногоогоороо хоол хийж идэх аргаа олж мэдэхийн тулд юм.
오이 수박-Огурцыны кимчи
재료
오이 10개(중, 2kg), 부추 150g, 액젓 3큰술, 고춧가루 1/2컵, 다진 마늘 1큰술, 생강즙 1작은술, 설탕 2작은술,
소금 1작은술(액젓이나 절임 정도에 맞춰서 조절한다).
오이절임용 소금물 : 물 3리터, 소금 200g.’
만드는 방법
1. 오이는 겉을 소금으로 문질러 씻는다.
2. 앞뒤의 꼭지를 잘라내고 길이로 칼집을 두 번 넣는다.
3. 분량의 소금물을 팔팔 끓여 손질한 오이에 부어 절인다.
4. 부추는 깨끗이 다듬어서 0.5센티미터 길이로 썬다.
5. 나머지 양념과 합해 고루 섞는다.
6. 잘 절여진 오이를 깨끗한 물로 헹궈 물기를 거둔다.
7. 물기를 없앤 오이의 가운데 칼집 사이에 준비한 소를 알맞게 넣는다.
8. 김치통에 차곡차곡 담은 후 윗면에 비닐을 덮어 공기가 닿지 않게 한 후 냉장고에서 하루이틀 잘 익혀 먹는다.
팁
* 오이 두께가 두껍지 않고 껍질이 연한 것으로 고르면 좋다.
* 부추 대신 어린 파나 양파 또는 무로 소를 넣으면 된다.
* 절이는 소금물을 끓여서 사용하면 다 먹을 때까지 오이가 무르지 않아서 좋다.
Огурцыны кимчи
Орох материал:
Огурцы
10ш (дундаж зэргийн хэмжээний огурцы 2кг орчим), жууцай 150гр, эгжод
(цууны төрлийн шингэн амтлагч) 3 халбага, гучукару (чинжүүн нунтаг) 1/2
аяга, няцалсан сармис 1 халбага, цагаан гааны шүүс 1 жижиг халбага,
сахар 2 жижиг халбага
Давс 1 жижиг халбага (шингэн амтлагч болон давслалтандаа тохируулан давсаан тохируулан хийнэ)
Огурцы давслах усыг бэлтгэх нь: 3л усанд 200гр давс хийж бэлтгэнэ.
Хийх арга
1. Огурцыны гаднах хальсыг давсаар үрж цэвэрлэнэ.
2. Огурцыны үндэс болон үзүүрийг нь авч хаягаад өргөөш нь хутгаар хоёр талыг нь зүснэ.
3. Огурыц давслах давстай усаа сайтар буцалгаад цэвэрхэн цэвэрлэсэн огурцы дээрээ хийнэ.
4. Жууцайг сайтар цэвэрлээд 0,5см орчим урттай хэрчинэ.
5. Үлдсэн амтлагчууд болох гучукару (чинжүүн нунтаг) , няцалсан сармис , цагаан гааны шүүс, сахар бүгдийг хийж холино.
6. Сайтар давсалсан огурцыг цэвэр усаар зайлаад усгүй болгоно.
7. Усгүй хуурай болсон огурцыны голд бэлтгэсэн амтлагчаа хийж амтална.
8.
Кимчи хийх саванд тэгшхэн өрж тавьсаны дараа таглахдаа эхлээд хялгар
уутаар хучиж агаар орохгүй болтол нь сайтар хучсаны дараа хөргөгчинд нэг
хоног байлгаж байгаад идэхэд болно.
Тип
Огурцыны кимчиний огурцыг сонгохдоо зузаан биш хальс нь ногоон шаргал өнгөтэйг сонговол зүгээр.
Жууцайны оронд ногоон сонгино юмуу бөөрөнхий сонгино мөн цагаан манжин хийж болно.
Огурцы давслах давтай усыг буцалгаж хэрэглэвэл хэт зөөлөрдөггүй учир илүү сайн.
총각 김치-чунгаг кичми хийх арга
총각 김치의 맛은 무가 좌우한다. 뿌리 밑동이 통통하고 고와야 하며 무청은 짧고 살해야 한다. 밑동에 딱딱한 힘줄이 있다면 좋은 맛을 기대하기 어렵다.
무절임 재료: 총각무 (2kg), 실파(300g), 찹쌀 풀 (1컵), 고춧가루 (1컵), 멸치젓 (1/2컵), 새우젓(1/2컵), 설탕 (5), 다진 마늘 (2), 다진 생강 (1)
총각무의 진뿌리를 칼로 긁어내고 굵은 것은 반을 갈라 깨끗이 씻는다.
천일염을 뿌려 무청이 푹 절여질 정도로 두었다가 깨끗이 씻어 물기를 제한다.
대파는 어슷 썰어 양념재료들과 잘 섞어준다.
절인 총각무와 양념재료들을 잘 버무린다.
두세 포기씩 무청을 묶어 통에 꼭꼭 눌러 담아 냉장 보관한다.
чунгаг кичми хийх арга
чунгаг
кимчиний амтыг цагаан манжин хамгийн чухал үүрэг гүйцэтгэнэ. Цагаан
манжингийн үндэс хэсэг нь бүдүүвтэр цэвэрхэн байх хэрэгтэй ба цгаан
манжингийн навч болон иш нь хатуу байх хэрэгтэй.
Цагаан манжингийн үндэс хэсэг нь хатуу бол сайхан амттай кичи болно гэж найдсаны ч хэрэггүй.
Цагаан манжин давслах материал: шинэ Цагаа манжин (2кг), далайн давс (2аяга)
Атлах
материал: ногоон сонгино (2иш), жижиг ногоон сонгино (300гр),
наалдамхайн будааны шүүс (1аяга), чинжүүн нунтаг (1аяга), мёлчи (хар
хайган загасаар хийсэн цуу маягийн амтлагч) 1/2аяга, сэүжод (сам хорхойн
давсалж амталсан амтлагч) 1/2аяга, сахар (5), нунтаг сармис (2), нунтаг
цагаан гаа (1)
Шинэхэн цагаан манжингийн жижиг үндэсийг хутгаар аваад бүдүүн ширхэгтэйг тайрч аваад сайтар угаана.
Далайн давс хийж, мүчон (цагаан манжингийн иш болон навч) бүрэн давслагдах хүртэл тавиад сайтар угааж усгүй болгоно.
Ногоон сонгиног налуу хэрчээд бусад амтлагч материалуудтай хамт сайн холино.
Давсалсан цагаан манжин болон бусад бусад амтлагч материалуудаа сайн холино.
Нэг хоёроор нь ишээр нь боогоод саванд сайтар дарж хийгаад хөргөгчинд
хадгалана.
제육볶음-Гахайн махан хуурга
제육볶음의 제육(猪肉)은 돼지고기를 뜻하는 말로 돼지고기 목살을 도톰하게 저며 잔 칼집을 넣고 생강즙을 충분히 넣은 고추장 양념에 재웠다 볶은 대표적인 고추장 양념 볶음이다.
제
육볶음은 돼지고기 특유의 냄새가 제거되고, 지방부분이 많으므로 육질이 부드럽고 풍미와 맛이 한층 좋아진다. 돼지고기의 비타민 B1
함량은 쇠고기에 비해 8~10배 많으며, 소화율은 95~96%로 밥을 주식으로 하는 우리나라 사람들에게 좋은 육류이다.
돼
지고기 목살은 먹기좋은 크기로 썰어 앞뒤로 잔칼집을 넣어 준비한다. 설탕, 고추장, 간장, 고춧가루에 파, 마늘, 생강은 곱게
다져넣고 후추가루, 깨소금, 참기름을 넣고 고추장 양념을 만든다. 여기에 손질된 돼지고기를 넣고 골로구 버무리고 양념이 배도록
약간 숙성 시킨다. 달군 팬에 양념한 돼지고기를 넣고 볶는다. 또한 볶을 때 뚜껑을 열고 볶아야 고기와 야채의 수분이 날라가
국물이 흥근하게 생기는 것을 막을 수 있다.
고추장 양념에 간장을 많이 넣으면 색이 곱지 않고 묽어지므로 아주 소량
넣거나 넣지 않아도 무방하다. 또한 고기자체에 지방질이 많으므로 참기름을 조금만 사용하고 너무 센불에서 볶으면 양념장이 타고 속이
익지 않으므로 불조절을 잘해 볶는다. 양념장을 한꺼번에 넣어 재우지 말고 조금 남겨 불에서 내리기 전에 넣어 주면 표면이
촉촉하고 먹음직스럽다.
Гахайны махан хуурга
Гахайны
махан хуурга гэдэг нь гахайны хүзүүний махыг нимгэн хэрчээд цагаан
гааны шүүс бага зэрэг хийгээд гүчүжангаар амтлан шарсан хоол юм
Гахайн
махан хуурга нь гахайны махны онцгой үнэрээс нь салгаж, өөх ихтэй ба
мах нь маш зөөлхөн амт үнэр сайтай хоол юм. Гахайны маханд орших В1 амин
дэм нь үхрийн махнаас 8-10 дахин их байдаг ба, хоол шинэц нь 95-96хувь
байдаг тул гол хоолоор солонгос хүмүүст маш тохирсон махан төрлийн хоол
юм.
Хийх арга:
Гахайны махны хоолны мах идэхэд хялбараар жижиг хэрчээд өмнө хойно нь
Чихэр,
гучүжан, цуу, гучүкару, ногоон сонгино, сармис, цагаан гааг хэрчээд
перц, давс, гүнжидийн тос хийж гүчүжангаар амтална. Тэгээд хэрчсэн
гахайны махаа хийгээд жигд хольж амтлагчаа маханд шингэтэл уусгаж өгнө.
Халсан
хайруулын тавган дээр амталсан гахайн махаа хийж шарна. Мөн шарахдаа
таглаагаар таглаж болохгүй ба ингэснээр мах болон ногооний үнэр илүү
сайхан болно.
Гучүжангаар амталсан амтлагчиднд цуу их хийвэл сайхан
өнгөгүй, маш бага хэмжээгээр хийх хэрэгтэй. Мөн өөх ихтэй мах
хэрэглэгдэх учир гүнжидийн тос маш бага хийх хэрэгтэй. Мөн хүчтэй галаар
шарахгүй ба хүчтэй галаар шарвал гаднах хэсэг нь түлэгдэж, доторхи
хэсэг нь болохгүй байх тохиолдолд их байдаг. Амтлагчийг нэг удаа сайн
хийлгүйгээр баг зэрэг баг зэргээр хийвэл илүү шөлтэй сайхан болдог.
Байцааны кимчи хийх арга
배추김치 만드는 방법
김치 중에서도 기본이라고 할 수 있는 배추김치는 사실 제대로 절이기만 하면 반은 성공이다. 간만 맞으면 다른 양념이 없더라도 시원한 맛을 느낄 수 있기 때문이다.
재료: 배추 3포기 (절임 배추 5kg), 굵은 소금 3-4컵, 물 적당량
속재료: 무1 개, 양파 1개, 멸치액젓 1/2컵, 새우젓 1컵, 대파 4 뿌리, 다진 마늘 150g, 다진 생강 30g, 설탕 30g, 고춧가루 2컵 (200g)
배추 절이기
배추는 누런 겉잎을 떼어 내고 반을 갈라 꼭지 부분을 손질하고 약간의 칼집을 준다.
배추가 약간 잠길 정도의 물에 소금을 푼다.
배추를 소금물에 담갔다가 꺼내 굵은 소금을 배추 잎 사이사이로 살살 뿌린다.
넓은 통에 배추를 차곡차곡 넣고 남은 소금과 소금물을 뿌리고 무거운 것으로 눌러 8시간 이상 둔다. 중간에 한번 위치를 바꿔주어 골고루 절게 한다. 다 절여지면 깨끗이 씻은 뒤 뒤집어 엎어 물기가 빠지게 한다.
속 넣기
무는 채를 썰고 양파는 채를 썬다. 대파는 어슷 썬다.
무채와 양파채, 멸치액젓, 새우젓, 다진 마늘, 다진 생강, 설탕, 고춧가루를 넣고 잘 버무린다.
무채에 빨간 색이 고르게 배어들었다고 여겨질 때 대파를 넣고 버무린다.
절인 배추를 한 잎씩 들치며 살살 비비듯이 사이사이에 속을 넣는다.
속 넣은 김치는 자른 면이 위로 가도록 저장이 용기에 담는다.
보관할 때는 공기와 닿지 않도록 꼭꼭 눌러 담는다. (공기가 들어가면 맛이 변하기가 쉽다)
Байцааны кимчи хийх арга
Кимчи
кимчины дундаас хамгийн үндсэн кимчи гэж хэлж болох байцааны кимчи нь
үнэндээ сайн давслаж л чадвал хагас нь амжилттай боллоо гэсэн үг. Давсыг
нь сайн тохируулж чадвал өөр амтлагчгүй байсан ч сайхан амттай болдог
юм .
Материал: Байцаа 3ш (давсалсан байцаа 5кг), бүдүүн ширхэгтэй давс 3-4 аяга, тодорхой хэмжээний ус
Бусад
материал: цагаан манжин 1ш, бөөрөнхий сонгино 1ш, мёлчи эгжод 1/2аяга
(хар хайган загасаар хийсэн цуу маягийн амтлагч), сэүжод (сам хорхойн
давсалж амталсан амтлагч)1 аяга, ногоон сонгино 4 үндэс, нунтаг сармис
150гр, нунтаг цагаан гаа 30гр, сахар 30гр, гучү гару (чинжүүн
нунтаг)2аяга (200гр)
Байцаагаа давслах
Байцааны шар навчийг нь аваад таллан хувааж байцааны ишийг авч хутгаар цэвэрлэнэ.
Байцааг бага зэрэг далд орох хэмжээгээр тооцоолоод усанд давс хийж давстай ус бэлтгэнэ.
Байцааг давстай усанд хийгээд гаргаж аван бүдүүн ширхэгтэй давсаа байцааны навчны хооронд сайтар түрхэнэ.
Том хэмжээний саванд байцаагаа сайтар эмх цэгцтэй тавьсаны дараа үлдсэн
давс болон давстай усаа цацаад хүнд зүйлээр дараад 8-аас дээш цаг
дарна. Ингэж дарах явцдаа байцааны байрлалыг нь сольвж жигд
давслагдахаар хийж өгнө. Бүгд давслагдаж дуусвал сайтар цэвэрлээд буруу
хариуулж тавиад усгүй болгоно.
Дотор нь амтлагчаа хийх
Цагаан манжин болон бөөрөнхий сонгиног маш нарийхан хэрчинэ. Ногоон сонгиног налуу хэрчинэ.
Маш нарийхан хэрчсэн манжин болон сонгино, мёлчи (хар хайган загасаар
хийсэн цуу маягийн амтлагч), сэүжод (сам хорхойн давсалж амталсан
амтлагч), нунтаг сармис, нунтаг цагаан гаа, сахар, чинжүүн нунтагаа хийж
сайтар холино
Нарийн хэрчсэн цагаан манжинд улаан өнгө жигд орсон гэж үзвэл ногоон сонгиноо хийж холино.
Давсалсан байцааны навчийг нэг нэгээр нь сөхөж дотор нь амтлагчуудаа хийж сайн тарааж өгнө.
Амтлагчаа бүгдийг хийж дууссан байцааг хэрчсэн хэсгийг нь дээш нь харуулж тавиад хадгалах савандаа хийнэ.
Кимчигээ хадгалахдаа салхи оруулахгүйгээр сайн дарж таглана. Салхи орвол амт нь өөрчлөгдөнө.
김치찌개 만드는 방법
Кимчи жигэ хийх арга배
추김치를 꼭 짜서 5 cm 길이로 썰거나 또는 김치잎이 넓은 것은 길이대로 2~3갈래로 찢는다. 냄비에 김치와 돼지고기를 잘게
썰어서 담고 쌀뜨물을 붓고 끓인다. 한 번 끓은 다음 간을 보아 싱거우면 묽은 장으로 간을 맞추고, 참기름를 쳐서 양념하고 파를
썰어 넣는다. 대개 김치 자체의 맛으로 간이 맞는다. 김치맛이 시어진 듯한 것으로 하는 것이 더 입맛을 돋운다.
Байцааны
кимчиг 5см орчин урттайгаар хэрчих болон том навчтай кимчийг уртаар нь
2-3 хэсэг болгон хэрчиж тавина. Тогоонд кимчи болон гахайны махыг жижиг
хэрчээд хийж, ус (будаа угаасан ус) хийж буцалгана. Нэг удаа сайн
буцалгасны дараа давсаар амталаад давсгүй бол цуугаар нэмж амтлаад,
гүнжидийн тос хийж дээрээс нь ногоон сонгино хэрчиж хийнэ. Ихэвчилэн
кимчиний амт нь хоолны амтыг илэрхийлнэ. Кимчиний амт гашуун бол илүү
амттай болдог.
닭도리탕-Тахианы жигнэсэн махтай шөл
닭과 감자를 먹기 좋게 도막 내어 냄비에 넣고 매운 양념장과 버무려 바특하게 끓여 낸 닭고기 요리.
국물이 많은 탕(湯)과 국물이 거의 없는 찜의 중간 형태로 만든다. 한국의 전통요리 가운데 하나이며, 지역에 따라 조금씩 요리법이 다르다.
만드는법:
4
인분을 기준으로 한 재료는 닭 1마리, 큰 감자 2개, 당근 1/2개, 마른 홍고추 2개, 홍고추 1개, 풋고추 2개, 대파
1/2뿌리, 양파 1개이다. 여기에 고추장 2큰술, 고춧가루 1 또는 2큰술, 간장 2큰술, 참기름 1큰술, 다진 파 2큰술,
마늘 1큰술, 다진 생강 2큰술, 물 3컵 등으로 양념장을 곁들인다.
먼저 닭을 한입 크기로 도막을 내 찬물에 씻은
뒤, 행주 등을 이용해 물기를 뺀다. 감자와 양파는 큼직하게 썰고, 고추는 꼭지를 떼어 씨를 털어 낸 뒤 어슷하게 썰어 놓는다.
기름을 두른 팬에 닭을 넣고 겉이 노릇노릇하게 살짝 익힌다. 닭고기에서 빠진 기름은 따라 낸다.
냄비에 닭과 양념장의 2/3를 넣고 골고루 버무린 뒤, 한소끔 끓고 나서 감자•당근•양파•대파•고추 등을 얹어 나머지 양념장을 넣고 다시 바특하게 끓이면 완성된다. 조리시간은 30~50분이다.
Тахианы жигнэсэн махтай шөл
Агуулга:
Тахианы жигнэсэн махтай шөл гэдэг нь тахианы мах болон төмсийг
амттайгаар жижиг хэрчин, халуун ногоотой амтлагчаар амтлан сайтар хольж
буцалган хийдэг тахианы махан хоол юм. Шөл нь нэг их биш бага хэмжээтэй
хийнэ. Солонгосын үндэсний хоолны нэг бөгөөд, бүс нутгаа дагаад хийх
арга нь өөр өөр байдаг.
Хийх арга:
4
хүний орцоор хийхэд нэг бүтэн тахиа, том төмс 2 ширхэг, луувал
1/2ширхэг, хатаасан улаан чинжүү 1ш, улаан чинжүү 1ш, шинэхэн ногоон
чинжүү 2ш, ногоон сонгино 1/2 ш, бөөрөнхий сонгино 1 ш орно. Мөн гучүжан
2 халбага, гучүгарү 1 болон 2 халбага, цуу 2 халбага, гүнжидийн тос 1
халбага, арилгасан ногоон сонгино 2ш, арилгасан цагаан гаа 2ш, 3 аяга
усыг хоолны орцоор хэрэглэнэ.
Эхлээд тахиагаа жижиг хэрчин хүйтэн
усанд угаасны дараа алчуураар арчиж усыг нь авна. Төмс болон бөөрөнхий
сонгиноо томовтор хэрчээд, чинжүүний ишийг нь авч, доторхи үрийг нь
авсаны дараа ташуу хэрчиж тавина. Тосолсон хайруулын тавган дээр
тахиагаа хийгээд гаднахыг нь бага зэрэг болгоно. Тахинаас гарсан тоыг нь
тусад нь авна.
Тогоонд тахиа болон амтлагчийн 2/3ийг хийж тэнцүү
хольсоны дараа нэг буцалгаад төмс, луувлан, ногоон сонгино, ногоон том
сонгино, чинжүү зэргээ дээр нь хийж үлдсэн амтлачгуудаа хийж, дахиан
сайтар буцалгана. Хоол буцалгах цаг нь нийт 30-50 минут байна.
surbasur.blog.gogo.mn
Кимчи одоогийн амтаа олтлоо хэдэн зуун туулжээ. Солонгосчууд кимчиний анхны
хувилбарыг бvр VII зуунд бодож олсон аж. Хаад ноёдоос бусад эгэл ард махтай
хоол
идэх нь биелшгvй мєрєєдєл байсан тэр vед ногоог давслан даршилж євлийн
хvнсээ нєєцлєх арга тарчиг хvйтний улиралд ч эр нєхрєє гэдэс цатгалан
байлгах ажилсаг шаавай солонгос эмэгтэйчvvдийн эрхэм зорилгод нийцжээ.
Эрт
цагт даршилсан ногоог «чимчэ» гэдэг байж. Он цаг улиран чимчэ бэлтгэх
арга нарийсахын хэрээр амт чанар нь ч єєрчлєгдєв. Чимчэ нь димчэ, кимчэ,
кимчи болон нэрээ сольсон байна.
Гэвч
XII зуунд олон тєрлийн амтлагч хэрэглэж занших хvртэл кимчиний амт нэг
их сайхан байгаагvй аж. Харин XVIII зуунд Солонгосын хойгт Ємнєд
Америкийн далайн худалдаачид улаан чинжvv тээж ирсэн нь кимчиний жорыг
эрс єєрчлєв. Кимчиг нунтаг улаан чинжvvгээр амтлах болсноор хvний биед
асар их хор цуглуулдаг давсны vvргийг багасгажээ.
Орц:
Хоёр ш байцаа , нэг ш лууван (дунд зэргийн), дєрвєн ш том ногоон
сонгино, нялх ногоон сонгино 50 гр, жууцай 50 гр, нэг толгой сармис,
цагаан гаа 30 гр, нунтаг улаан чинжvv тал аяга, ширхэг алим (эсвэл
лийр), элсэн чихэр, давс, дашида ногооны vvсvv, тал аяга кимчиний тос
Кимчиний байцааг бэлтгэх арга
1.Байцааг уртааш нь гурав хуваана.
2.Саванд ус хийж, хоёр аяга давс уусгаад байцаагаа хийж дєрвєн цаг байлгана. (байцаа налмайн шалчийсан байх ёстой)
3.Байцааг давстай уусмалаас гаргаж хvйтэн цэвэр усанд угаана.
4.Байцааг хатаана. (далбангуудад нэвчсэн усыг шавхарч дуустал)
Амчтлагчийн жор
1.Тал аяга усанд улаан чинжvvгээ зуурна.
2.Нимгэн хэрчсэн луувангаа улаан чинжvvтэй сайтар холино.
3.Сармис, цагаан гаа, алимаа vрж нунтаглаад, таван см-ийн урттай хэрчсэн сонгино, жууцайтай холино.
4.Луувантай
хольсон улаан чинжvvгээ ногоонуудтай нийлvvлж нэг саванд хийгээд
кимчиний тос, амны том халбагаар гурван элсэн чихэр, 1/3 vvсvv, хоёр
дашидагаар амталж сайтар хольж хутгана. (Yvн дээр сам хорхой, дун эсвэл
жижиг загас нэмбэл кимчиний жинхэнэ амт гарна.)
Байцаа хэрхэн кимчи болдог вэ?
1.Давсны
уусмалд дэвтээж бэлтгэсэн байцааныхаа далбан бvрт амтлагчийн холимгийг
тvрхэнэ. Чингэхдээ байцааны зузаан хэсэгт ахиухан, нимгэн хэсэгт
чинжvvний єнгє орох тєдий тvрхэхэд болно.
2.Амталсан байцаагаа гадна талын навчаар нь орооно.
3.Дээрхийг
шавар вааранд (байхгvй бол хуванцар саванд) хийж дээгvvр нь байцааны
гадна талын навчаар (эсвэл тугалган цаасаар) бvрээд тагийг нь тавьж
-3-10 градуст 10 цаг байлгахад кимчи бэлэн болно.
Кимчи одоогийн амтаа олтлоо хэдэн зуун туулжээ. Солонгосчууд кимчиний анхны
хувилбарыг бvр VII зуунд бодож олсон аж. Хаад ноёдоос бусад эгэл ард махтай
хоол
идэх нь биелшгvй мєрєєдєл байсан тэр vед ногоог давслан даршилж євлийн
хvнсээ нєєцлєх арга тарчиг хvйтний улиралд ч эр нєхрєє гэдэс цатгалан
байлгах ажилсаг шаавай солонгос эмэгтэйчvvдийн эрхэм зорилгод нийцжээ.
Эрт
цагт даршилсан ногоог «чимчэ» гэдэг байж. Он цаг улиран чимчэ бэлтгэх
арга нарийсахын хэрээр амт чанар нь ч єєрчлєгдєв. Чимчэ нь димчэ, кимчэ,
кимчи болон нэрээ сольсон байна.
Гэвч
XII зуунд олон тєрлийн амтлагч хэрэглэж занших хvртэл кимчиний амт нэг
их сайхан байгаагvй аж. Харин XVIII зуунд Солонгосын хойгт Ємнєд
Америкийн далайн худалдаачид улаан чинжvv тээж ирсэн нь кимчиний жорыг
эрс єєрчлєв. Кимчиг нунтаг улаан чинжvvгээр амтлах болсноор хvний биед
асар их хор цуглуулдаг давсны vvргийг багасгажээ.
Орц:
Хоёр ш байцаа , нэг ш лууван (дунд зэргийн), дєрвєн ш том ногоон
сонгино, нялх ногоон сонгино 50 гр, жууцай 50 гр, нэг толгой сармис,
цагаан гаа 30 гр, нунтаг улаан чинжvv тал аяга, ширхэг алим (эсвэл
лийр), элсэн чихэр, давс, дашида ногооны vvсvv, тал аяга кимчиний тос
Кимчиний байцааг бэлтгэх арга
1.Байцааг уртааш нь гурав хуваана.
2.Саванд ус хийж, хоёр аяга давс уусгаад байцаагаа хийж дєрвєн цаг байлгана. (байцаа налмайн шалчийсан байх ёстой)
3.Байцааг давстай уусмалаас гаргаж хvйтэн цэвэр усанд угаана.
4.Байцааг хатаана. (далбангуудад нэвчсэн усыг шавхарч дуустал)
Амчтлагчийн жор
1.Тал аяга усанд улаан чинжvvгээ зуурна.
2.Нимгэн хэрчсэн луувангаа улаан чинжvvтэй сайтар холино.
3.Сармис, цагаан гаа, алимаа vрж нунтаглаад, таван см-ийн урттай хэрчсэн сонгино, жууцайтай холино.
4.Луувантай
хольсон улаан чинжvvгээ ногоонуудтай нийлvvлж нэг саванд хийгээд
кимчиний тос, амны том халбагаар гурван элсэн чихэр, 1/3 vvсvv, хоёр
дашидагаар амталж сайтар хольж хутгана. (Yvн дээр сам хорхой, дун эсвэл
жижиг загас нэмбэл кимчиний жинхэнэ амт гарна.)
Байцаа хэрхэн кимчи болдог вэ?
1.Давсны
уусмалд дэвтээж бэлтгэсэн байцааныхаа далбан бvрт амтлагчийн холимгийг
тvрхэнэ. Чингэхдээ байцааны зузаан хэсэгт ахиухан, нимгэн хэсэгт
чинжvvний єнгє орох тєдий тvрхэхэд болно.
2.Амталсан байцаагаа гадна талын навчаар нь орооно.
3.Дээрхийг
шавар вааранд (байхгvй бол хуванцар саванд) хийж дээгvvр нь байцааны
гадна талын навчаар (эсвэл тугалган цаасаар) бvрээд тагийг нь тавьж
-3-10 градуст 10 цаг байлгахад кимчи бэлэн болно.
Кимчи чигэ
Орц:
Байцааны кимчиний толгой хэсгийн 1/ 4, 100 гр гахайн мах, бєєрєнхий
сонгино 1/ 2, ногоон сонгино 1/ 2, нунтагласан сармис нэг жижиг халбага,
мєєг 50 гр, дvпv 200 гр
Бэлтгэх арга:
1.Кимчигээ жижиглэн
хэрчинэ. 2.Гахайн махаа даалуу хэлбэртэй хэрчинэ. 3.Бєєрєнхий сонгиноо
нимгэн, ногоон сонгиноо диагонал хэлбэртэй хэрчинэ. 4.Хэрэв гахайн мах
тань єєхтэй бол хоолныхоо савыг халааж байгаад эхлээд гахайн махаа,
дараа нь кимчигээ хийж хутгана. Дээр нь тун бага ус хийж буцалгахдаа
халуун шєлєнд дуртай бол нунтаг улаан чинжvv, хэт халуун болгохгvй гэвэл
кимчиний шvvс жаахан хийгээрэй. 5.Дахин ус хийгээд буцалга. Мєєг, дvпv,
бєєрєнхий сонгиноо нэм. 6.Гахайн мах болсон бол сармис, ногоон сонгиноо
хийгээд дахин буцалгана.
Баклажан буюу чэсээ угаана.
Хүнсний гялгар уутаар битүү бүтээнэ.
Печинд хийж 6 минут болгоод гаргана.
Энэ хооронд амтлагчаа бэлтгэнэ. Солонгос ганжан хийдэг юм, гэхдээ би чех цуу хэрэглэдэг.
Цуундаа чамгирим жаахан хийнэ.
Жууцай, сонгино, нухсан сармис хийж амтална.
Давс, бага зэрэг элсэн чихэр хийнэ.
Бэлэн болсон амлагч жан.
6 минут болсон чэсээ гаргаж ирээд зүсэж хуваана.
Зүссэн чэсэн дээрээ амтлагчаа асгана.
Амталсан чэсээ кимэнд боогоод амандаа хийчихвэл аманд уусаад үнэхээр амттай. Хийж үзээрэй.
Би өнгөрсөн бүтэн сайнд цуглааныхандаа хийж өгөөд, бүгд амтархан идсэн. Ханна хүртэл амттанд нь орчихсон бгаа биз?